Evde internet te i?te ek gelir yapmak isteyenlerin say?s? günden güne artarken yeni bir gelir kap?s? daha aç?ld?.Adalet bakanl??? uyu?mazl?klar için i? ve çal??ma hayat?nda bilirki?ilik mesle?ini ek gelir olarak kullanma ?ans? getirdi.Ayl?k 7 bin tl ye kadar kazanç sa?lanan meslek büyük ra?bet görüyor.

Türkiye’de herkese ek gelir kazand?racak bir i? var ki; bu i?i yapmak için ki?inin kendi mesle?ini b?rakmas? da gerekmiyor. Uzmanl?k gerektiren bir i? ama herhangi bir i?te bir süre çal??an o konuda zaten uzmanla??yor. Üstelik bu i?in kazanc? da çok iyi. ‘Bilirki?ilik’ten bahsediyoruz. Mahkemelerin i? ve çal??ma ya?am? davalar? ba?ta olmak üzere hemen hemen her davada ba?vurdu?u uzmanl?k i?i bu.

??MD?DEN KURSA G?T

Ancak bunun için Adalet Bakanl???’na ba?vurmak gerekiyor. Ba?vurular?n zaman? her y?l de?i?iyor. Daha önce Ekim ay? olarak belirlenen ba?vuru tarihi 2017’de Kas?m olarak belirlendi. Bu y?lki ba?vuru süresi henüz belli de?il. Ba?vuru için 25 ya??n? geçmek ilk kriterler aras?nda. Çal??an ya da emekli de olabilirsiniz. Bu i? özellikle emekliler için biçilmi? kaftan gibi.

2 M?LYON DAVA

Bir bilirki?iye y?lda 300 dosya verilebiliyor. Dosya ba??na ödenen ücret ise en dü?ük 300 lira. Yani kaba bir hesapla y?lda 300 dosyaya baksan?z kazanaca??n?z para 90 bin lira. Bunu aya böldü?ünüz zaman 7 bin 500 lira ayl?k gelir demek. Vergiler ç?k?nca ele geçen para ise 7 bin lira. ?? mahkemelerinde tam 2 milyon dava var. Ceza mahkemelerindeki dava say?s? daha fazla.

ESNAF DA BA?VURAB?L?R

Esnaf ve Sanatkarlar? Konfederasyonu (TESK), esnaf?n bilirki?ilik mekanizmas?nda görev almas? için e?itimler düzenliyor. Kas?m 2017’den bu yana 168 ki?iye bilirki?ilik temel e?itimi verdiklerini belirten TESK Ba?kan? Bendevi Palandöken, “Te?kilat?m?z mensubu bakkal, marangoz, motor ustas?, ?oför, in?aat ustas?, küçük imalatç? ve matbaac? esnaf? e?itimlere kat?larak bilirki?ilik sertifikas? ald?” dedi.

5 YIL DENEY?M ?ART

Doktor, mühendis, in?aat i?çisi, elektrik teknisyeniyseniz veya esnafsan?z bilirki?i olabilirsiniz. Tek ?art yapt???n?z meslekte en az 5 y?ll?k deneyime (k?deme) sahip olmak. Alan?n?z? ilgilendiren bir davada hesaplama veya teknik bilgiye ihtiyaç duyulursa Adalet Bakanl???, sizden görü? talep ederek dosya ba??na ücret ödüyor. 

Kaynak: Posta

B?L?RK???L?K NED?R NASIL OLUNUR

ÇÖZÜMÜ uzmanl?k, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hâllerde, oy ve görü?ünü sözlü veya yaz?l? olarak vermesi için ba?vurulan ve böylece ihtilaflarda uzmanl?k konusuna göre adaletin gerçekle?mesine yard?mc? olan ki?ilere bilirki?i deniyor. Her alanda bilirki?i olunabiliyor. Örne?in sahte paran?n tespitinden, elektronik kay?t incelenmesine, i?çilik alacaklar?n?n hesaplanmas?ndan, i? kazalar?nda veya trafik kazalar?nda taraflar?n kusurunun incelenmesine, hasar tespitinden, bina de?er tespitine, k?ymetli bir sanat eserinin de?erinin tespitinden bir giyim ürününde, otomobilde, elektronik bir cihazda üretim hatas?n?n bulunup bulunmad???na, grafolijiden kamula?t?rma alan?na kadar hayat?n içinde uyu?mazl?k do?an ve buna ba?l? olarak yarg?ya intikal eden her alanda bilirki?ilik söz konusu olabilir. 

35 B?N B?L?RK??? VAR
Günümüzde 40’? a?an uzmanl?k alan?nda bilirki?i kabulü var. Ancak daha çok parasal konulardaki ihtilaf?n yo?unlu?u dikkate al?nd???nda listelerde mali mü?avirler ilk s?rada geliyor. Bu meslek grubunu çe?itli gruplardaki mühendisler izliyor. Finans sektöründe çal??an bankac?lar, muhasebeciler, maliyeciler, grafologlar, akademisyenler, güvenlik personeli, denetim elemanlar?, t?p doktorlar?, eczac?lar, psikologlar, pedagoglar, veterinerler, sigorta eksperleri gibi ihtiyaç duyulan alanlardan uzman ki?iler bilirki?i listelerine kabul ediliyorlar. 
Türkiye’de yakla??k 35 bin bilirki?i oldu?u tahmin ediliyor. ?stanbul 12.686 ki?i ile ilk s?rada bu say?n?n 1/3 ünü olu?turuyor. Ankara 5.600 ki?i, ?zmir ise 5.200 ki?i ile s?ralamada yer al?yor.

5 y?l uzmanl?k gerekiyor
TBMM’ce kabul edilerek 24.11.2016 tarih ve 29.898 say?l? Resmi Gazete’de yay?mlanan 6754 say?l? Bilirki?ilik Kanunu ile bilirki?i olman?n ?artlar? de?i?ti. En önemli de?i?iklik uzmanl?k alanlar?n?n 3 y?ldan 5 y?la ç?kmas? ve temel bilirki?ilik e?itimi alma ?art? oldu. Kastedilen e?itim, bilirki?ilik nedir, rapor nas?l yaz?l?r, etik de?erler nedir gibi temel bilgilere odaklanacak. Bu e?itimi kimin verece?i, hangi sürede ve nas?l verilece?ine ili?kin düzenlemeler, ileride yay?mlanacak olan yönetmeliklerle netle?ecek. Ayr?ca yeni yasa uyar?nca, bilirki?ilik daire ba?kanl???, bilirki?ilik dan??ma kurulu ve bilirki?ilik bölge kurullar?n?n kurulmas? da öngörülüyor. 

Bilirki?i olmak için; 
- ?stenen uzmanl?k alanlar?na göre, halen üç y?l, ancak yeni yasaya göre be? y?l uzman olarak çal??t???n? gösteren diploma, sertifika, çal??ma ruhsat?, hizmet belgesi gibi belgeleri ile bölge adliye mahkemeleri adalet komisyonlar?na ba?vuru yap?larak bilirki?i listesine kay?t talebinde bulunuluyor. 

- Sunduklar? belgelere göre, yasan?n öngördü?ü nitelikleri ta??yanlar her y?l aral?k ay?nda yemin ederler ve ocak ay?nda kesin bilirki?i listeleri ilan ediliyor. Bilirki?iler yemin ederek göreve ba?l?yorlar.

- Ve bir y?l süre ile Ulusal Yarg? Sistemi’ne (UYAP) kay?tl? olarak mahkemelerce bu listelerden dava dosyalar?na gerekmesi halinde görevlendirme yap?l?yor. 

- Dosya kapsam?na göre raporlar?n? haz?rl?yorlar. Eksik gördükleri belgeleri mahkeme arac?l??? ile talep ediyorlar. Mahkemenin verdi?i yetki ve süre do?rultusunda tek ba??na ve heyet halinde çal??ma yaparak raporlar? mahkemeye sunuyorlar.

B?L?RK???L?K KURUMSALLA?IYOR
?stanbul Bilirki?iler Derne?i Ba?kan? Yalç?n Çak?c?, Bilirki?ilik Kanunu’nun Türkiye’de bilirki?ilik sisteminin milad? oldu?unu, kanun ile bilirki?ili?in bir kurumsal yap? haline geldi?ini söylüyor: “Uygulama esaslar?n? belirleyecek yönetmeliklerin May?s 2017 sonuna kadar yay?nlanmas? bekleniyor. Yönetmelikler sonras? UYAP sisteminde haz?rlanacak görevlendirme yaz?l?m? ve di?er konular dikkate al?nd???nda yeni yasa en erken Eylül 2017 ay?nda uygulamaya girecek.Bu süre içinde haz?rlanan 2017 y?l? listelerindeki bilirki?iler mevcut uygulamaya göre görevlerini sürdüreceklerdir.
Yeni yasa ile bilirki?ilerin bilirki?i listesine kabul, görevlendirme, denetim, cezaland?rma ve performanslar?n?n ölçülme esaslar? belirlenecek. Yeni Bilirki?ilik Yasas? ile bilirki?ilerin UYAP sisteminden rastgele seçilmesi ve alabilece?i ayl?k dosya kotas? getirilmesi de öngörülüyor. Burada amaç, ayn? ki?iler yerine listeye giren herkese adil ve e?it olarak dosya verilmesini sa?lama ve raporlar?n daha k?sa sürede haz?rlanmas?” diyor.

NE KADAR KAZANIRLAR?
Bilirki?iler, daire ba?kanl??? taraf?ndan her y?l belirlenen asgari ücret tarifesine göre gelir elde ediyor. 2016 güncel tarifesi; 

a) Sulh hukuk mahkemelerinde görülen dava ve i?ler için 165,00 TL
b) ?cra hukuk mahkemelerinde görülen dava ve i?ler için 165,00 TL
c) Asliye hukuk mahkemelerinde görülen dava ve i?ler için 275,00 TL
ç) Aile mahkemelerinde görülen dava ve i?ler için 220,00 TL
d) ?? mahkemelerinde görülen dava ve i?ler için 220,00 TL
e) Kadastro mahkemelerinde görülen dava ve i?ler için 220,00 TL
f) Tüketici mahkemelerinde görülen dava ve i?ler için 165,00 TL
g) Fikri ve s?nai haklar hukuk mahkemelerinde 330,00 TL
?) Asliye ticaret ve denizcilik ihtisas mahkemelerinde 330,00 TL,

Çak?c?, mevcut uygulamada Adalet Bakanl??? taraf?ndan haz?rlanm?? ve her y?l güncellenen bilirki?i ücret tarifesine göre bilirki?i ücretlerinin ödendi?ini ancak bu miktarlar?n kesin olad???n? söylüyor: “Hakimler yap?lan i?in ve sarf edilen mesainin durumuna göre farkl? ücretler takdir edebilir. Öte yandan bilirki?in raporunu haz?rlama konusunda kesin bir süre verilemez. Öyle dosyalar olur ki bir hafta on gün dosyaya zaman ay?rarak, hatta taraflar?n defter ve di?er delillerini yerinde incelemek suretiyle dosya kapsam?nda kanaat olu?turmak amac?yla çal??abilir. Ancak en kolay bir dosyan?n dahi incelemesine bir-iki günden az bir zaman ayr?lmas? söz konusu olamaz.”

Bir rapor 3-4 gün sürüyor
??çi ve i?veren alacaklar?, sendikal uyu?mazl?klar, i? kazalar?na ba?l? maddi tazminatlar, SGK uyu?mazl?klar?n alanlar?nda bilirki?ilik yapan avukat Hasan Erdem, “Dosyan?n içeri?ine sunulan delillere ve talep konusu alacaklar?n türüne göre bir dosyan?n raporunun düzenlenmesi 3-4 saatten az olmamak üzere, 3-4 güne kadar da sürebiliyor. ?? Mahkemeleri’nde 2016 y?l? için takriben 300 TL brüt dosya ücreti takdir edilmekte olup, bu ücretten gelir vergileri dü?ülerek net olarak ödeme yap?l?yor. Ayr?ca dosya taraflar?n itirazlar? sonras?nda incelenmek üzere yeniden bilirki?ilere tevdi edilmekte ve ek rapor düzenlenmesi gerekmekte olup bu durumda genellikle mahkemelerce yeni ücret takdir edilmemektedir” diyor.

200-300 TL için risk al?nmaz
Kendisi de bir dönem bilirki?ilik yapan ama herkes bilirki?i oldu?u için ve kalite dü?tü?ü için kendisi gibi birçok akademisyenin bilirki?ilikten çekildi?ini söyleyen Prof. Dr. Erdem Özdemir: “Bilirki?ili?e esasen ülkemizde uzun y?llard?r geni? bir biçimde ba?vuruluyordu. Hatta hakimlerin belki gere?inden fazla ?ekilde bilirki?iye dosyay? gönderdi?i, asl?nda kendilerinin çözmeleri gereken konular? dahi bilirki?iye havale ettikleri görülüyordu. Bilirki?ilerin de zaman zaman yetki s?n?rlar?n? a?arak, adeta hakim gibi hukuki uyu?mazl?k konusunda görü? bildirdikleri raporlar? görüyorduk. Bu durum hakl? olarak tepki çekiyordu. En sonunda da do?rudan bilirki?iler ile ilgili 6754 say?l? kanun ç?kar?ld?. Bilirki?ilik kurumsalla?t?r?l?yor ve bir çok noktas? kontrol alt?na almak isteniyor. Ancak, bunun ba?ar?l? olabilece?ini sanm?yorum, çünkü temel yakla??m hatal?. Nitekim, gerçe?e ayk?r? bilirki?ilik yapman?n cezas? “üç y?ldan 7 y?la” ?eklinde de?i?tirildi. Gerçe?e ayk?r? rapor ne demek? Raporlarda çok s?k görülen teknik hatalar bu kapsamda olacak m?? Hukuk alan?nda “objektif bir gerçek” olabilir mi? Bunlar gri alanlar. Ancak ortaya ç?kan tabloda, 200-300 TL’lik bir ücret için bilirki?i böyle bir risk almak istemeyecek.” 

Özel mütalaa da fiyat art?yor
A??rl?kl? olarak Borsa ?stanbul, Forex, vergi, hile ve yolsuzluk (hileli iflas), bankac?l?k gibi alanlarda bilirki?ilik yapan finansal yönetim dan??man? ?brahim Can, ayda 10’un üzerinde dosya ald???n?, kendisine genelde çözülememi? dosyalar geldi?i söylüyor. Bilirki?ilik de devletten al?nan ücretin yan? s?ra özel mütalaa denilen özel sektöre yönelik sunulacak raporlama ve dan??manl?k hizmetlerinden de ortalama 10 bin TL ücret ald???n? söyleyen Can, “Kar?? taraf yabanc? ise, hem finans ?ngilizcesi yeminli adli tercümanl?k yapacaksam, hem vergi davas? ise mali mü?avir olarak, hem uzman mütalaas? yaz?lacak ise yap?lacak i?ler artt??? için elbette yarat?lan de?ere ba?l? olarak tutar da artar” diyor.