Dün Somali’nin ba?kenti Mogadi?u’da düzenlenen iki bombal? sald?r?da ölenlerin say?s? 231'e yükseldi. Polis, 275 ki?inin de yaraland???n? duyurdu.

Cumhurba?kan? Recep Tayyip Erdo?an, t?bbi yard?m ve yaral?lar?n Türkiye'ye getirilmesi için için askeri ambulans uçak gönderilmesi talimat? verdi. 

Cumartesi günü bir otelin d???nda, kentin en kalabal?k yerlerinden birinde düzenlenen sald?r?, bomba yüklü kamyonla gerçekle?tirilmi?ti.

?ki saat sonra da Medina bölgesinde bir ba?ka patlama daha olmu?tu.

Bu, ülkenin yak?n tarihindeki en kanl? günlerden biri oldu. Somali'de 3 gün ulusal yas ilan edildi.

Sald?r?y? üstlenen henüz olmad?. Ancak ülkede daha önce bu tarz sald?r?lar gerçekle?tiren El Kaide ba?lant?l? E? ?ebab örgütünden ?üpheleniliyor. Bir dönem Mogadi?u’yu kontrol eden örgüt, 2011’de çekilmek durumunda kalm??t?. Afrika Birli?i birlikleri de daha sonra örgütün kontrol etti?i pek çok bölgeyi ele geçirmi?ti.

Somali, 20 y?ll?k iç sava??n ard?ndan hala istikrara kavu?amad?. Dünyan?n en tehlikeli toprak parçalar?ndan biri olarak kabul edilen ülkede hükümetin kontrol sa?layamad??? bölgelerin neredeyse dörtte üçü isyanc? gruplar?n hakimiyeti alt?nda.

SOMAL? NEREDE NÜFUSU GEÇ?M KAYNA?I NE ?

Kuzeybat?s?nda Cibuti, güneybat?s?nda Kenya, kuzeyinde Aden Körfezi ve Yemen ile do?usunda Hint Okyanusu, bat?s?nda ise Etiyopya bulunuyor.

M?LL? GEL?R 

Ki?i ba??na gayrisafi yurtiçi has?lan?n 600 dolar oldu?u Somali, Birle?mi? Milletler'in 2011 verilerine göre bu alanda 192 ülke aras?nda 174. s?rada yer al?yor. Somali’in 2010 rakamlar?na göre ekonomik büyüme oran? yüzde 2,6. Ekonomisinin yüzde 60’?n? tar?m, yüzde 7’sini endüstri ve yüzde 32’sini hizmet sektörü olu?turuyor.

Ülkedeki uranyum, do?algaz, demir, bak?r, boksit, ve kalay yataklar?n?n ço?u henüz i?lenmemi? durumda. Somali petrol aç?s?ndan da zengin bir ülke. Ancak petrol yataklar? i?lenemedi?i için, bunun ülke ekonomisine bir etkisi yok. ?ç sava??n ard?ndan ülkeyi terk eden büyük petrol ?irketleri, güvenlik ortam? sa?lanamad??? için ülkeye geri dönme konusunda isteksiz. 2013'ün son aylar?nda Mogadi?u yönetimi, bu ?irketleri geri dönmeleri yolunda ikna etmeye çal??sa da, bu giri?imlerden henüz bir sonuç al?namad?.  

Britanya Somalisi ve ?talyan Somalisi’nin 1960’ta birle?mesi ile kurulan ba??ms?z Somali Cumhuriyeti’nde 1969 y?l?nda iktidar? Muhammed Siad Barre ele geçirdi ve sosyalist Somali Demokratik Cumhuriyeti'ni kurdu.

1977’de Etiyopya’n?n Ogaden bölgesini Sovyet silahlar?yla i?gal etmeye kalkan Somali, Sovyetler Birli?i ve Küba’n?n Etiyopya’y? desteklemesiyle ba?ar?s?z oldu.

1991 y?l?nda ülkedeki farkl? klan, kabile ve a?iretler aras?nda mücadele ba?lad?. Barre’nin devrilmesiyle ülke iç sava?a girdi.

2000 y?l?nda klan büyüklerinden sayg? gören bir isim olan Abdulkas?m Salat Hasan farkl? milis gruplar? birle?tirmek amac?yla hükümet ba?kan? olarak atand?, ancak bu giri?im ba?ar?s?zl?kla sonuçland?.

20 y?l süren istikrars?zl?k

Somali'de 1991 y?l?ndan bu yana ülkenin tamam?n? kontrol eden etkin bir hükümet kurulamad?.

2004’te Kenya’da yap?lan görü?melerde farkl? gruplar aras?nda imzalanan bir anla?mayla yeni bir parlamento kuruldu. Ancak 2006’da hükümetin otoritesini payla?maya ba?layan isyanc?lar güneyin büyük k?sm?nda kontrolü ele geçirdi. 2006’n?n sonlar?nda ise geçi? hükümetine ba?l? birlikler Etiyopya ordusunun da yard?m?yla ülkede yeniden kontrol sa?lamay? ba?ard?.

Ancak hükümetin bu üstünlü?ü uzun sürmedi. 2008’de E? ?ebab ba?ta olmak üzere ?slamc? gruplar ülkenin güneyinde kontrolü yeniden ele geçirdi. Etiyopya birliklerinin Ocak 2009’da geri çekilmesiyle birlikte stratejik kentlerden biri olan Baidoa’y? ele geçirdi.

Somali Parlamentosu Ocak 2009 sonunda kom?u Cibuti’de bir araya geldi. Parlamentoya muhalif Somali’yi Yeniden Özgürle?tirme ?ttifak?’ndan yeni 149 üye kat?ld?. Parlamento Federal Geçi? Hükümeti'nin süresini de iki y?l daha uzatt?. Yeni ba?kan olarak da eski isyanc?lardan ?l?m? ?slamc? ?eyh ?erif Ahmed seçildi.

Ancak askeri gücü gittikçe zay?flayan hükümet May?s 2009’da ?slamc? gruplar taraf?ndan bozguna u?rat?ld?. Bu gruplar ba?kent Mogadi?u’ya sald?rd?.

?çlerinde en güçlüsü olan E? ?ebab, Ekim 2009’da rakibi Hizbul ?slam’? liman kenti Kismayo’dan att?. Örgüt, A?ustos 2011’de ba?kent Mogadi?u’dan taktiksel olarak çekildi?ini aç?klad?.

Yard?m örgütlerine yasak

Somali’de isyanc?lar ülkenin yakla??k yüzde 85’ini kontrol ediyor. Yakla??k 20 y?ld?r süren iç sava? ülkeyi dünyan?n en tehlikeli yerlerinden biri haline getirdi.

Kom?u ülkelerin ordular? da ?ebab ile mücadele etmeye çal???yor. Kenya ordu birlikleri, Ekim 2011'de güneyden Somali topraklar?na girerek E? ?ebab’a kar?? operasyon ba?latm??, Etiyopya ordu birlikleri ise kas?m ay?nda güney ve bat?dan ülkeye girerek operasyon yürütmü?tü.

Afrika Birli?i’nin ise Somali’de Bat? destekli zay?f hükümeti desteklemek amac?yla 10 bin kadar askeri bulunuyor.

Ülkede uzun süren otorite bo?lu?u, korsanlar?n uluslararas? denizcilik alan?nda büyük bir tehdit olu?turmas?na neden oldu. 

E? ?ebab, Kas?m 2011’de BM ve di?er uluslararas? yard?m kurulu?lar?na ait kurumlar?n ofislerine sald?rarak, 16 kurumun merkezlerini kapatmas?n? istemi?ti. Ancak, aralar?nda Uluslararas? K?z?lhaç Örgütü ve S?n?r Tan?mayan Doktorlar’?n da aralar?nda bulundu?u çok az say?da yard?m kurulu?u Somali'deki faaliyetlerini sürdürmü?tü.

E? ?ebab son olarak Ocak 2012 sonunda Uluslararas? K?z?lhaç Komitesi'nden, ülkedeki acil yard?m operasyonlar?n? sona erdirmesini istemi?ti.

Silahl? grup yapt??? aç?klamada, K?z?lhaç Komitesi'nin kontrat?n? tamamen sona erdirdi?ini belirtmi?, organizasyonun g?da yard?mlar?n?n zaman? geçmi? oldu?unu öne sürmü?tü.
E? ?ebab’?n kontrol alt?nda tutu?u güney ve merkez bölgeleri BM’ye göre dünyan?n önde gelen kriz bölgelerinden.

Somali, 2011’de 60 y?l?n en büyük kurakl???yla ba?etmek zorunda kald?. Onbinlerce ki?i Kenya ve Etiyopya’ya kaçarken, milyonlarca ki?i k?tl?ktan etkilendi.